Çeşitli hastalıkların tanı ve tedavisinde, başta X ışınları olmak üzere çeşitli ışınım türlerinden yararlanılmasına dayalı tıp dalına radyoloji,x ışınlarının diş hekimliğinde uygulanmasına dental radyoloji denir.
Röntgenler Hangi Konularda Yardımcı Olur?
• Radyografiler, gözle yapılan muayenede fark edilemeyen çürük alanlarının (örneğin dişler arasındaki çürüklerin) görülmesini sağlar.
• Mevcut olan dolguların altında gelişen çürük ve çatlak ya da diğer zararların fark edilmesine imkan verir.
• Dişeti hastalığı nedeniyle oluşan kemik kaybı röntgen yardımı ile fark edilebilir. Enfeksiyon ya da sinirin ölmüş olması gibi kök kanalındaki sorunlar da röntgen yardımı ile görülebilir.
• İmplant hazırlığı ve yerleştirilmesinde, ortodontik tedavi ve bunların diş hekimliği çalışmalarında diş hekimi için yararlı ve gereklidir.
• Radyografiler ile kist, ağız kanserleri ve metabolik ve sistemik hastalıklarla birlikte oluşan değişikliklerin saptanması da mümkündür.
• Radyografilerin yardımı ile diş hekimleri, çocukların ağzındaki diş gelişimi ve büyümelerini de görebilir.
Ne kadar sıklıkla röntgen çekilmelidir?
Röntgenin hangi sıklıkla çekilmesi gerektiği hastanın tıbbi ve dental geçmişine ve geçerli durumuna göre değişir. Bazı kişilerde 6 ayda bir röntgen alınması gereklidir. Bazıları için ise 2 yıllık periyotlar yeterlidir.
Çocuklar
Yaşa göre değişmekle birlikte, çocukların bir çoğunda röntgenler 6 ay ile 1 yıl arasında değişen sürelerle çekilmelidir. Çünkü çocukların ağızlarında çürük kolaylıkla gelişebilmektedir. Ayrıca röntgenler yardımı ile diş gelişiminin görüntülenmesi de mümkün olmaktadır.
Fazla sayıda tedavi yapılmış dişi bulunan yetişkinler
Fazla sayıda tedavi yapılmış dişi bulunan yetişkinler (dolgular da dahil), düzenli olarak röntgen çektirmelidir. Çünkü bu kişilerin ağızlarında sorun çıkma riski çok daha fazladır.
Dişeti hastalığı olan kişiler
Dişeti hastalığı olan ya da dişeti tedavisi görmekte olan kişilerin daha sıklıkla röntgen çektirmeleri gereklidir. Böylece devam eden ya da önemli ölçüde kemik kaybının olup olmadığı görülebilir.
Xerostomia(Ağız kuruluğu) neden olan ilaçları kullanan kişiler
Kuru ağızlarda, tükürüğün olmamasından dolayı, diş çürükleri kolaylıkla oluşabilmektedir. Çünkü, tükürük ağız içindeki asit seviyesini sabit kalmasına yardımcı olur ve tükürük azaldığında, asit seviyesi artar ve bu da diş çürümeline neden olur.
Kullanılan bazı ilaçlar, ağız kuruluğuna neden olur. Hipertansiyon ilaçları, antidepresanlar, sakinleştiriciler, antihistaminikler, diüretikler,narkotik ilaçlar, antikonvülsan ve antikolinerjik ilaçlar ağız kuruluğuna neden olan ilaçlar arasındadır. Ağız kuruluğu problemi olan kişilerin daha sık röntgen ile kontrol yapılmalıdır.
Hastalık nedeni ile ağız kuruluğu olan kişiler
Ağız kuruluğuna neden olan Sjögren Sendromu olan kişilerde ve tükürük seviyesinde azalmaya sebep olan baş-boyun bölgesine radyoterapi uygulanmış kişilerde diğer kişilerden daha sıkça röntgen ile kontrol yapılmalıdır.
Sigara kullanan kişiler
Sigara kullanan kişilerin sıklıkla radyografik kontrole ihtiyacı vardır çünkü sigara dişeti hastalığı riskini arttıran bir faktördür.
Röntgen Çeşitleri:
Ağız içi ve ağız dışı olmak üzere iki çeşit röntgen mevcuttur:
Ağız içi:Film hasta ağzındadır.
Ağız dışı:Film hasta ağzı dışındadır.
Ağız içi röntgenler
Ağız içi röntgenler röntgen filmi ağız içerisindeyken çekilen röntgenlerdir.
Ağız içi röntgen çeşitleri:
• Bite-wing radyografisi
• Periapikal radyografi
• Oklüzal radyografi
• Dijital radyografiler
Ağız dışı röntgenler:
Ağız dışı röntgenler röntgen filmi ağız dışındayken çekilen röntgenlerdir.
Ağız dışı röntgen çeşitleri:
• Panoramik radyografiler
• Tomografiler
• Sefalometrik projeksiyonlar
• Sialografi
• Bilgisayarlı tomografi
Dijital Radyografiler
Dijital radyografiler, röntgen tekniklerinin en yenilerinden biridir. Bu teknik ile radyasyon %80 oranında azalmaktadır. Dijital radyografilerde röntgen filmi düz elektronik bir sensör üzerine yerleştirilir. Röntgen ışınları klasik röntgen filmlerine geldiği şekilde sensöre de gelir ancak görüntü karanlık odada değil, elektronik olarak gönderilerek bilgisayar ekranında oluşur. Böylece görüntü saklanabilir ya da çıktısı alınabilir.
